Sunday, November 21, 2010

Dünyanın En Yüksek 5 Şelalesi


Bir listeyi herkes sever. Her yıl Forbes Dergisi dünyanın en zengin 50 insanını listeler. Her Yılbaşında, çocuklar Noel Baba'ya göndermek üzere bir dilek listesi yapar. Müzikte, haftalık olarak en çok satılan albümlerin ve teklilerin listelendiği satış listeleri vardır ve her yılın sonunda gazeteler, dergiler ve internet siteleri beğenilen CD ve şarkıları derler. Uzay komploları ve elmas hırsızlıkları hakkındaki listeler de çok hoştur.

Bazı doğa hayranlarının çılgınca incelediği bir kategori listesi de şelalelerdir. Bir şelale doğada basit gibi görünse bile -- sadece akışına devam edebilmek için bir kayanın kenarından bir su havuzuna dökülen nehirdir -- görselliği birisi üzerinde hayranlık verici bir etki bırakır. Ve şelalenin yüksekliği arttıkça kazandığı şöhret de artar, çünkü kayalara çarparak dağ kenarında bükümlü desenler oluşturma potansiyeli daha fazladır. Dünyadaki en yüksek beş şelale hakkındaki bir liste bu yüzden özellikle hoşnut edici olmalıdır.

Avrupa'da ve Yeni Zelanda gibi diğer bölgelerde çok uzun şelaler olmasına rağmen – örneğin altıncı ve yedinci en uzun şelale Norveç'tedir -- dünyanın en uzun beş şelalesinin hemen hepsi Kuzey ve Güney Amerika'dadır. Güney Amerika en büyük beş şelaleden üç tanesini sınırlarında barındırırken diğer iki devden birisi Güney Afrika'da diğeri ise Birleşik Devletler'dedir.

Bu şelalelerin birçoğu pek iyi bilinmez, ve bunun sebebi onların ilginç veya büyüleyici olmamaları değildir -- sebebi şelalerin çok ücra yerlerde olmalarıdır. Turistler için böyle bir noktayı ziyaret etmek epey zor olurdu. Ayrıca bilinen yerlerden çok uzakta olmaları sebebiyle bir kaç tanesi son zamanlarda keşfedildi. İlginç olan şey, her ne kadar bu liste güncel de olsa, dünyanın başka bir yerinde bilinen bu beş şelaleden bile daha uzun şelaler de var olabilir. Bu yüzden Amazon'a bir dahaki piknik yapmaya gidişinizde gözlerinizi dört açın.

Dünyadaki en yüksek beş şelaleyi öğrenmek için okumaya devam edin.

  1. Yumbilla Şelalesi, Peru

Listemiz Güney Amerika'nın en yeni keşiflerinden biri olan Peru'daki Yumbilla Şelalesi ile başlıyor. Ülkenin Amazon bölgesinde yer alan şelalenin yüksekliği çeşitli resmi kurumlar arasında bir tartışma konusu -- Peru'nun Ulusal Coğrafya Enstitüsü (ING) şelalenin 2,937 feet (895,4 metre) yüksekliğe sahip olduğunu iddia ederken diğer kaynaklar 2,854 feet (870 metre) yükseklikten biraz daha kısa olduğunu söylüyor. Aslen hangi yükseklikte olursa olsun Yumbilla Şelalesi hala, sıralamada kendinden sonra gelen, Norveç'teki Vinnufossen Şelalesi'nden daha uzun durumdadır. Yumbilla Şelalesi, dört geniş iniş noktası olan sıralı bir şelaledir.



Yumbilla Şelalesi, Peru'nun en yüksek şelalesi olduğu düşünülen, yine ülkenin Amazon bölgesinde yer alan Gocta Şelalesi'nin yerini aldı. Gocta açıkça mevkisini kaybetti, çünkü boyu "sadece" 2,531 feet (771 metre). Ülke, dünyanın en yüksek şelaleleri listesine devasa bir şelaleyi ekleme heyecanını yaşadı ve keşfinden hemen sonra Peru'nun Turizm Bakanı, Gocta ve Chinata şelaleleri ile birlikte buraya 2 günlük ziyaretler düzenleme planına başladı.

  1. Olo'upena Şelalesi, Birleşik Devletler

Dünyanın dördüncü en yüksek şelalesi olan Olo'upena, Birleşik Devletler'dedir, fakat onu ziyaret edebilmek için yolunuzdan biraz sapmalısınız. Görece yalnız bir tarihe sahip olmasından dolayı "en Hawai'li ada" olarak bilinen ve bu isimle ünlü, uzaklardaki Hawai adası Molokai'de yer alır.




Birçok insan Olo'upena Şelalesi'ni ne görmüştür ne de duymuştur ve şelaler hakkında bilgi toplayan şelale tutkunlarının çoğu bu şelalenin sadece yukarıdan fotoğrafını çekebilmiştir. Her bir tarafında çok yüksek dağlarla çevrelenmiş olan bu şelale çok fazla miktarda su taşımaz -- listedeki diğer şelaleler ile karşılaştırıldığında taşıdğı su hacmi aşırı düşüktür -- fakat bu su eksikliğini devasa yüksekliğiyle telafi etmektedir. 2,953 feet (900 metre) yükseklikle Birleşik Devletler'deki diğer bir çok şelaleden daha fazla yüksekliğe sahiptir; en yakın olanları ise yine Hawai'de yer alan Pu'uka'oku Şelalesi (2,756 feet/840 metre) ve Waihilau Şelalesi'dir (2,600 feet/792 metre).

Olo'upena Şelalesi sıralı bir şelaledir ve aşırı ince görünüşünden dolayı şerit şelale olarak da sınıflandırılabilirdi.

Dünyadaki üçüncü en yüksek şelale hakkında bilgi edinmek için okumaya devam edin.

  1. Three Sisters Şelalesi, Peru

Peru, ülkenin Ayacucho bölgesinde yer alan Three Sisters Şelalesi ile (Üç Kardeş Şelalesi) ismini bir kez daha listeye yazdırıyor. Bu seferki ise önceki Olo'upena Şelalesi kadar uzaklarda -- varlığı ise fotoğrafçılar başka bir uzun şelale olan Peruvian Şelalesi'nin (877 feet/267 metre) fotoğraflarını çekerken gün yüzüne çıktı.




Şelaleye sahip olduğu üç ayrı kolundan dolayı Üç Kardeş Şelalesi denir. Üstteki iki kol havadan görülebilir, su, iki kolu birleştirerek üçüncü bir şelale kolunu başlatan geniş bir havuza dökülür. Şelaleler nerdeyse tamamen ormanlarla çevrelenmiştir ve Three Sisters Şelalesi'nin etrafındaki ağaçların yüksekliği 100 feet'e (30 metre) kadar ulaşır. Şelalelerin boyu yaklaşık olarak 3000 feet'i (914 metre) bulur. Karşılaştırma için şu anda dünyanın en yüksek desteksiz ayakta duran yapısı Burj Dubai'nin 2718 feet (828 metre) yükseklikte olduğu düşünülebilir.

Dünyanın ikinci en yüksek şelalesi hakkında bilgi edinmek için okumaya devam edin.

  1. Tugela Şelalesi, Güney Afrika Cumhuriyeti

Güney Afrika'nın Kwazulu bölgesinde yer alan dünyanın ikinci en yüksek şelalesi Tugela Şelalesi'dir. Toplamda 3110 feet (948 metre) yüksekliğe sahip Tugela Şelalesi beş ayrı koldan oluşmuştur ve bunlardan en uzun olanı 1350 feet (411 metre) yüksekliktedir. Tugela Şelalesi Mont Aux Sources olarak bilinen bir amfitiyatro benzeri dağın en tepesinden akmaya başlar. 50 feet (15 metre) genişliği ve saniyedeki 50 küp feet (1415 litre) debisi ile oldukça ince bir şelaledir.



Tugela Şelalesi'ne ulaşmak bundan önce bahsedilen üç şelaleden daha kolaydır. Yakınlardaki bir araba parkından 5 saatlik bir dağ yürüyüşünün ardından dağın tepesine ulaşabilir veya Güney Afrika Royal Natal Ulusal Parkı'ndan yaklaşık 5 millik daha kısa bir yürüyüşün ardından şelalenin döküldüğü yere ulaşabilirsiniz. Güney Afrika'daki kalacağınız herhangi bir otel Tugela Şelalesi'ne gidiş ve geliş hakkında bilgi sahibidir.

Şelalelerin şampiyonu olan dünyadaki en yüksek şelale hakkında bilgi edinmek için okumaya devam edin.

  1. Angel Şelalesi, Venezüela

Venezüela'nın Bolivar bölgesinde yer alan Angel Şelalesi sadece hayranlık yaratan 3212 feet (979 metre) yüksekliği ile değil aynı zamanda dünyadaki en yüksek herhangi bir engebeye uğramadan zemine ulaşan şelale olmasıyla da fark yaratıyor. Yaklaşık 100 feet (30 metre) yüksekliğindeki ilk düşüşün ardından şelale suları 2648 feet'lik bir yolculuğun ardınan Auyan-Tepui ("Şeytan'ın Dağı") ismi ile bilinen yassı bir platoya dökülür.



Angel Şelalesi 1933 yılında Amerikalı pilot Jimmie Angel tarafından kazara "keşfedildi". Dünyanın en yüksek şelalesini aramak belkide Jimmie'nin aklına gelecek en son şeydi -- pilot Venezüela'daki ünlü altın madenlerini arıyordu ve kendini o bölgenin üzerinde uçarken buldu. Şelale aslında tam olarak keşfedilmedi çünkü Pemón olarak bilinen bölgenin yerli halkı zaten şelalenin varlığından haberdar idi.

Angel Şelalesi'ni çevreleyen bölge özellikle güzelliği ile dikkat çeker -- platonun yakınlarında içerisinde turuncu ve sarı ağaçminesi, mor Prenses Çiçek, pembe Küstüm Otu ve çok çeşitli orkide ve bromeliad ailesine ait türlerin olduğu sayısız bitki ve çiçekler yer alır. Auyan-Tepui'nin çevresindeki bölgenin havası bile Angel Şelalesi'nden etkilenir. Suyun çok yüksek bir noktadan dökülüyor oluşundan dolayı, şiddetli rüzgar büyük bir sis oluşturur ve tüm plato çevresine yayar ve dökülen su ile birleşen yağmurlar şelale haricinde fazladan şelale kolu oluşturabilir.

Not: Bu çeviri, Korsan Çeviriler™ blogçusunun merdivenaltı imalatadır. Defolu çıkabilir. Beni imitasyon yapmaya iten kaynağa buradan ulaşılabilir. Bütün sağlar rezerve edilmiştir©

No comments:

Post a Comment